2020KlokkenLngdrpGijWolfsd

DE KLOKKEN VAN LANGDORP, WOLFSDONK EN GIJMEL
 
In deze moeilijke coronaperiode luiden de drie kerken van onze nieuwe parochie elke zondag van 9u55 tot 10u de klokken. We doen dit met onze geloofsgemeenschappen om iedereen die het moeilijk heeft een hart onder de riem te steken: mensen die een dierbare moesten afgeven, zij die in de zorg werken, dorpsgenoten die eenzaam zijn in deze lockdownperiode, zij die het sociaal contact missen...
Tegelijk is het een oproep tot gebed, nu we in deze periode niet kunnen samenkomen om eucharistie te vieren. Er is wel de uitzending van de viering via www.misviering.be vanuit de Onze-LieveVrouwekerk van onze zone Sint-Rochus Aarschot, maar echt samen vieren in onze dorpskerken is toch nog wat anders... We kijken er samen sterk naar uit !
 
Het luiden van de klokken symboliseert dit alles wat. Hun klanken hebben steeds weerklonken als een mengeling van vreugde, verdriet en herinnering... In de zomer van vorig jaar werden alle klokken van onze drie dorpskerken gedetailleerd opgemeten en gefotografeerd. Dit gebeurde in het kader van een inventarisatieproject van alle klokken van OostBrabant.
De heer Jef Teugels, gepensioneerd professor van de KU Leuven, bracht enkele jaren geleden reeds alle klokken van de streek rond Leuven en Herent in kaart.
Hij ging ook naar Zuid-Afrika waar hij samen met Tertius De Wet de klokken van de Westkaap optekende. Eenmaal thuis vatte hij het plan op om alle klokken van het oosten van Vlaams-Brabant op te meten, te fotograferen en hun geschiedenis uit te schrijven. Met hulp van onze kerkfabriek konden Jef Teugels en zijn WestAfrikaanse compaan Tertius De Wet ook in de klokkentorens van Langdorp, Wolfsdonk en Gijmel aan de slag.
 
Jonas Danckers en Eddy Dehond namen hen een dag mee op sleeptouw en bezorgden hen heel wat historische info.
Louis Van Roie en Vic Tielemans openden de deur in Gijmel,
Nicole Adams in Langdorp,
Leo Janssens in Wolfsdonk.
Anthony Van Riet, die met de Open Kerkendagen en Open Monumentendag altijd paraat is om uitleg te geven over  het historisch viergelui in Langdorp, kwam ook een kijkje nemen in Langdorp en gaf een uniek recital met de klokken door ze zelf handmatig in beweging te zetten.
 
Het verslag van het inventarisatiewerk van Jef Teugels en zijn ploeg, kan u vinden in drie mooie artikels over de klokken van onze kerken, die u in deze en de volgende edities van het parochieblad kan lezen. Het artikel werd volledig gepubliceerd in "Het Oude Land van Aarschot", het tijdschrift van de Hertogelijke Aarschotse Kring voor Heemkunde.
We zullen de informatie over de klokken ook opnemen in de publicatie die volgt over onze dorpen in het project "Verhalen Verbinden Platteland" en kijken al uit naar de volledige catalogus van alle klokken van Oost-Brabant.
 
ONZE-LIEVE-VROUW VAN FATIMA, GIJMEL
 
Afbeelding invoegen

De kerk van Gijmel 
 Afbeelding invoegen De drie klokken in de klokkenruimte
 
Op 19 november 1960 startten de werken aan de kerk van Gijmel. De kerk werd voor het eerst in gebruik genomen op 19 april 1962. Op 11 oktober 1964 werden drie klokken ingewijd door Mgr. Theeuws. De klokken werden nadien opgehangen in een open toren waar zowel weer en wind als de duiven hun gang konden gaan. Toch vormt het trio klokken een mooi geheel. Als men de klokkenruimte bereikt, hangt de grootste klok FATIMA in het midden met links van haar PETRUS en rechtsGABRIEL.
De grootste twee klokken waren giften van de parochianen van Gijmel die hiervoor een kostprijs van 188 950 fr betaalden.
De kleinste klok was een gift van het Langdorpse Gemeentebestuur (35 000 fr).
Voor deze foto’s verwijzen we naar de herkomst.
 
Afbeelding invoegen
 De drie klokken bij de wijding
 Afbeelding invoegen  De wijding van de Petrusklok
 
 
 1. BEATA MARIA VERGINE DE FATIMA Tussen twee paren gietringen juist onder de schouder vinden we de naam van de klok: NOMEN B M V DE FATIMA MAGNIFICAT ANIMA MEA DOMINUM Hieronder volgt dan een brede sierband met voor de gieter traditionele moerbeibladeren die op een plaats onderbroken worden door een klein, naakt kruis. Tussen twee volgende paren sierringen worden dan, de klok rond, de weldoeners van de klok vermeld: METER MATHILDE VAN AELST, PETER REMI VAN AELST, PASTOOR EM DE HAES, GIFT VAN DE PAROCHIANEN VAN DE GIJMEL
Boven de slagring, de plaats waar de klepel de klok raakt, zijn vijf gietringen aangebracht in de volgorde 2, 1 en 2. Onder de bovenste twee staat de verwijzing naar de gieters:
ME FEC FR SERGEYS ET J FILIUS EJUS LOVANII 1964
In vertaling: Fr[ançois] Sergeys en zijn zoon J[acques] hebben mij gemaakt te Leuven in 1964. Nog eens drie gietringen op de lip besluiten de versieringen op de klok.
 
Afbeelding invoegen
De Fatimaklok in haar geheel 
 Afbeelding invoegen Fatimaklok.
Een detail van de schouder
 
2. PETRUS Ook op deze klok beginnen de decoraties met twee paren gietringen waartussen staat:
IN NOMEN S PETRUS
en dan verder: IN OMNEM TERRAM EXIVIT SONUS EORUM ET IN FINIBUS ORBIS TERRAE VERBA EORUM
In vertaling: Hun geluid verspreidde zich over elk land en hun woorden (verspreidden zich) tot aan de grenzen van de aarde.
Hieronder vinden we weer een brede sierband met moerbeibladeren en een klein naakt kruis. Deze band wordt dan gevolgd door een letterband die bovenaan omzoomd wordt door twee en onderaan door een enkele gietring.
De tekst hier luidt: METER BERTHA TIELEMANS PETER PETRUS HEYLEN PASTOOR EM DE HAES GIFT VAN DE PAROCHIANEN VAN DE GIJMEL
Ook op deze klok zijn vijf gietringen aangebracht boven de slagring maar nu staat boven de bovenste de verwijzing naar de gieters:
ME FEC FR SERGEYS ET J FILIUS EJUS LOVANII 1964
Tenslotte vinden we nog drie gietringen op de lip van de klok.
Peter Linus Heylen was de eerste voorzitter van de kerkfabriek.
Afbeelding invoegen De Petrusklok in haar geheel
 Afbeelding invoegen
 Petrusklok 
Een detail van de schouder 
 
 
3. GABRIEL De decoraties op deze kleinste klok vangen aan met twee paren gietringen waartussen de tekst die verwijst naar de naam van de klok: S GABRIEL
Daarna volgt de tekst: AVE MARIA GRATIA PLENA FIAT MIHI ET VERBUM CARO FACTUM EST
In vertaling: Wees gegroet Maria, vol van genade. Mij geschiedde en het woord is vlees geworden
 
Afbeelding invoegen De Gabrielklok in haar geheel 
Afbeelding invoegen Een deel van de decoraties op de klok
 
De smalle sierband hieronder bestaat uit een viertal figuren die zijn samengesteld door twee aan elkaar hangende eikenbladeren. Hieronder staat op één flank van de klok weerom een naakt kruis. Op de tegenoverliggende flank prijkt het blazoen van de hertog van Arenberg die in vroegere jaren het gebied tot zijn heerlijkheid kon rekenen.
Onder een hertogskroon zien we het wapen waarin drie mispelbloemen (2 bovenaan en 1 onderaan) zijn te herkennen. Dit wapen komt ook voor op het schild van Langdorp waar de mispelbloemen in goud zijn aangebracht op een achtergrond van keel.
Afbeelding invoegen
Het blazoen van de hertog van Arenberg 
Afbeelding invoegen
Het wapenschild van Langdorp
 
Boven de slagring zijn weerom vijf sierringen te zien, gegroepeerd 2, 1 en 2. Onder het bovenste paar staan de namen van de weldoeners:
PETER FRANS FRANS METER HILDA VAN DE ZANDE PASTOOR EM DE HAES
Boven de onderste twee vinden we terug de verwijzing naar de gieters:
ME FEC FR SERGEYS ET J FILIUS EJUS LOVANII 1964
Ook hier besluiten drie gietringen op de lip de decoraties op de klok.
De gietersdynastie Sergeys is onrechtstreeks verwant aan Vanden Gheyn:
Pierre Sergeys (1827-1912) huwde Reine Barbe Van Aerschodt, de enige dochter van Thomas Van Aerschodt en Anne Maximilienne Vanden Gheyn.
Zijn zoon Constant (1855-1935) startte een zelfstandige gieterij in het Luikse Chênée en verhuisde naderhand in 1926 naar Leuven.
Zijn zoon François (1896-1982) vormde de derde generatie en was een bijzonder bedrijvig gieter in Leuven. Hij was gedurende zijn leven verantwoordelijk voor een kleine duizend klokken, waarvan heel wat de Tweede Wereldoorlog hebben overleefd.
Zijn zoon Jacques (o 1933) nam in 1970 de gieterij over. Jacques Sergeys was de laatste zelfstandige klokkengieter in België tot hij op 17 november 1980 het bedrijf verkocht aan Clock-OMatic in Herent. 
 
 
DEEL 2: SINT-PIETER, LANGDORP
 
 
Afbeelding invoegen
Afbeelding invoegen
De Sint-Pieterkerk van Langdorp Zicht op de klokkenkamer
 
Voorgeschiedenis van de klokken.
Gelukkig beschikken we over een uitgebreide tekst11 over de klokken van de hand van J. Van Osta, vroeger pastoor van de kerk en kanunnik van de Premonstratenzerabdij van Averbode.
Er wordt in dit rijk-geïllustreerde verslag uitgebreid ingegaan op de voorgeschiedenis van de klokken en de huidige situatie. Veel van wat volgt is uit deze teksten gefilterd. De toren van de kerk van Langdorp dateert waarschijnlijk uit de tweede helft van de 14de eeuw. Volgens archiefstukken was er rond 1600 een viergelui in de toren met twee grote en twee kleine klokken. Na de godsdienstoorlogen vinden we in 1638 nog slechts twee klokken. In 1653 krijgt Peeter (IV) Vanden Gheyn (1607-1659) opdracht om twee nieuwe klokken te gieten die echter in 1730 beide gebarsten zijn en worden hergoten door A. Bernard. In het kerkarchief van VlaamsBrabant, nr. 20.065, bevindt zich een smal bundeltje12 waarin de klokken vermeld worden.
Twee klokken dienden voor de kerk van Langdorp, één klok was bestemd voor Betekom. De gedetailleerde rekening overstijgt het plaatselijke belang en geeft een goed idee van wat er allemaal bij het klokkengieten kwam kijken.
Ook maakt dit document duidelijk dat klokken in die jaren ter plekke gegoten werden. Zoals we verder zullen aangeven was het een unieke gebeurtenis dat dit verhaal van klokkengieten ter plaatse zich eeuwen later heeft herhaald in Langdorp.
Ondertussen had Batholomeus Cauthals (1614-1686) uit Mechelen in 1669 opdracht gekregen voor een nieuwe klok te zorgen. Deze klok wordt verderop nog aangehaald. Bernard leverde een grote tiendeklok PHILIPPUS die als peter Philippe De Herzelles, prelaat van de Sint-Geertrui-abdij uit Leuven, had.
De tweede klok heette PETRUS en had toenmalig burgemeester Petrus Verreyt als peter. Deze klokken werden op 11 maart 1731 door pastoor O.J. Collier gewijd.
In 1824 is er weer sprake van een nieuwe grote klok die, nadat ze in 1883 gebarsten was, door A.L.J. Van Aerschodt (1814-1888) werd hergoten in 1885.
Het oorlogsverslag13 door pastoor J.F. Wouters (1860-1925) draagt geen datum maar is allicht geschreven in 1918. In dit verslag wordt naar twee klokken verwezen: 1. Petrus, met een diameter van 111 cm, een gewicht van 710 kg en toon sol, heeft als tekst: A.L.J. VAN AERSCHODT, MAJOR SUCCESSOR ANDREAS VANDEN GHEYN ME FUDIT LOVANII 1885. …………………. Invoegen foto 3 F4422f22 …………………… KIK/IRPA 5111: De Petrusklok …………………. Invoegen foto 4 F4422g22 …………………. Wijding van de Onze-Lieve-Vrouweklok in 1956 Dan een chronogram: SUB PATROCINIO BEATI PETRI APOSTOLI /AC VIVA FIDE CONVENITE AD DIVINA (1885). Hierboven staat een afbeelding van Sint-Pieter. Foto KIK/IRPA 511110 toont duidelijk deze Petrusklok, die tijdens de Tweede Wereldoorlog, in 1943, werd geroofd door de Duitse bezetter. Meer over de klokkenroof van 1943 is te vinden in de pastoorsverslagen voor het Aartsbisdom. 2. De kleine klok van Cauthals woog 298 kg, had een diameter van 84 cm en toon si. Op de klok stond een afbeelding van Sint-Pieter en als tekst: MARCUS VAN DER BORGHT NOTARIS HEEFT MY DOEN GIETEN TE MECHELEN DOOR MEESTER BARTHOLOMEUS CAUTHALS VOOR DE KERCK VAN LANGDORP ANNO DOMINI 1669. Van Bets-De Coster16 vermeldt deze klok op pagina 149. Ze werd in 1956 hergoten door Fr. Sergeys (1896-1982). Verder wordt in dit boek ook verwezen naar de twee klokken die Peter (IV) Vanden Ghein goot en die later in 1730 hergoten werden door A. Bernard. Huidige toestand Na de Tweede Wereldoorlog werd het gemis aan het vroegere viergelui meer en meer aangevoeld. Reeds in 1950 werden twee klokken besteld bij de Sergeysgieterij van Leuven. Heel wat later werd dan het viergelui hersteld door toevoeging van twee klokken uit de gieterij van de Benedictijnenabdij van Maria-Laach in Duitsland. Samen vormen deze vier klokken het Salve Regina motief. We behandelen de klokken in volgorde van grootte. 1. DRIEVULDIGHEID Dit is de grootste klok (de bourdon) in het viergelui. Bovenaan de kroon van de klok staat een kleine, biddende witheer die speciaal voor deze klok werd gegoten door beeldhouwer Jan Rosseels uit Testelt. Tussen twee sierringen is een smalle sierband aangebracht met florale motieven. Op een flank van de klok staat een groot medaillon waarin de Drievuldigheid is …………………… Invoegen foto 5 F4422h22 ………………….. De Drievuldigheidsklok in haar geheel …………………… Invoegen foto 6 F4422i22 ………………….. De uitgebreide tekst op de klok afgebeeld: God de Vader toont zijn aan het kruis hangende Zoon terwijl de Geest in de vorm van een duif erboven zweeft. Boven de slagring zijn vier gietringen te zien. Tussen de bovenste vier staat de tekst: ANNO DOMINI MMVIII FRATER MICHAEL REUTER MONACHUS ABBATIAE LACENSIS DIVINO AUXILIO SUSCIPIENTIBUS DOMINO IOSEPHO VERBRUGGEN ALIAS JEF VAN PACHTERS ET en tussen de volgende twee staat dan het vervolg: DOMINA ANITA BERTHA MARIA JANS MATRE REV. DNI. FRANCISCI DIERCKXSENS O. PRAEM. IN HONOREM SANCTAE TRINITATIS ME FUDIT REV. DNO IOSEPHO VAN OSTA CANONICO AVERBODIENSI Tussen de laatste twee: PAROCHO LANGDORPIENSI D.D. PAROCHIANI ET FAUTORES ECCLESIAE SANCTI PETRI APOSTOLI In vertaling: In het jaar des Heren 2008 heeft frater Michael Reuter, monnik van de abdij van MariaLaach mij met Gods hulp gegoten (Peter de heer Jozef Verbruggen alias Jef van Pachters en meter mevrouw Anita Bertha Maria Jans moeder van de Eerwaarde Heer Franciscus Dierckxsens van de Invoegen foto 7 F4422j22 Het medaillon met de Heilige Drievuldigheid Premonstratenzerorde) ter ere van de H. Drievuldigheid voor de Eerwaarde Heer Jozef Van Osta, kanunnik van Averbode en pastoor van Langdorp en werd ik door de parochianen en weldoeners als geschenk gegeven aan de kerk van de H. Apostel Petrus. Voor het gieten van deze klok is op 4 april 2008 een grote delegatie van Langdorp afgereisd naar Maria-Laach om daar de gieting te kunnen bijwonen. Het verslag over de reis en de gieting is uitvoerig beschreven in de tekst van pastoor Van Osta. 2. PETRUS Tussen twee paren sierringen onder de schouder verschijnt de verwijzing naar de gieter en de naam van de klok: ANNO MCMLIII FR SERGEYS LOVANIENSIS ME FUDIT IN HONOREM S. PETRI ET AD CONVOCANDOS FIDELES AD DIVINA Dan volgt een brede sierband met moerbeibladeren, een motief dat vaak gebruikt wordt door de gieter Sergeys. Tussen twee verdere sierringen staan dan de namen van de weldoeners: SUB PASTORATU ALPHONSI WOUTERS P FR VERBRUGGEN M M FASBINDER De P staat als afkorting voor PATRINUS, terwijl M staat voor MATRINA. Op een flank prijkt een Christus aan het kruis, ook een weerkerend motief bij de gieter. Boven de slagring zijn drie paren gietringen aangebracht en nog eens drie op de lip van de klok. In vertaling: In het jaar 1953 heeft Fr[ançois] Sergeys mij gegoten ter ere vande heilige Petrus om de gelovigen op te roepen tot de eredienst onder het pastoorschap van Alphonsus Wouters P[eter] Fr Verbruggen M[eter] M Fasbinder …………………… Invoegen foto 8 F4422k22 …………………… De Petrusklok …………………. Invoegen foto 9 F4422l22 ………………… Detail van de Petrusklok met o.a. het kruis 3. ONZE-LIEVE-VROUW Ook hier staat tussen twee paren sierringen de verwijzing naar de gieter en de toewijding van de klok: ANNO DOMINI 1956 FR SERGEYS LOVANIENSIS ME FUDIT ET SUADENTE VICARIO LUDOVICO VAN DE GUCHT Invoegen foto 10 en foto 11 F4422m22 + F4422n22 Twee beelden van de Onze-Lieve-Vrouweklok In vertaling: In het jaar 1956 heeft Fr[ançois] Sergeys van Leuven mij gegoten in opdracht van vicaris Ludovicus Van de Gucht Na de sierband met moerbeibladeren staat dan: PARAECIANI BEATAE MARIAE VIRGINI ME DEDICAVERUNT P IGNATIUS BRUYNINCKX M MARIA GEENS met weerom de afkortingen P voor peter en M voor meter. Boven de slagring zijn weer de zes gietringgen te zien in groepjes van twee en nog eens twee op de lip. In vertaling: De parochianen hebben me toegewijd aan de Maagd Maria P[eter] Ignatius Bruyninckx M[eter] Maria Geens De foto van de klokkenwijding in 1956 danken we aan Desiré Mattheus9. 4. AUGUSTINUS & NORBERTUS Zoals op de Drievuldigheidsklok is ook hier bovenaan een smalle sierband met florale motieven aangebracht. Op één flank staat een afbeelding van Sint-Augustinus, een van de patronen van de klok. Op de tegenoverliggende flank staat Sint-Norbertus. ……………. Invoegen foto 12 F4422o22 …………….. De heilige Augustinus …………………… Invoegen foto 13 F4422p22 …………………… De heilige Norbertus Boven de slagring staat onder een gietring een eerste stuk van de tekst: ANNO DOMINI MMVII FRATER MICHAEL REUTER MONACHUS ABBATIAE LACENSIS DIVINO AUXILIO SUSCIPIENTIBUS DOMINO IOANNE BAPTISTA en dan na een dubbele sierring: VAN OSTA ET DOMINA MARIA COLETA VERSTRAETEN IN HORTO DOMUS PRESBYTERALIS Invoegen foto 14 + foto 15 F4422q22 + F4422r22 De Augustinus & Norbertusklok in haar geheel en met een detail van de teksten Nog een sierring besluit deze tekst. Boven de lip wordt dan de klok rond verwezen o.a. naar de toenmalige pastoor van de kerk: IN HONOREM SANCTORUM PATRUM AUGUSTINI ET NORBERTI ME FUDIT REV. DNO IOSEPHO VAN OSTA CANONICO AVERBODIENSI PAROCHO LANGDORPIENSI In vertaling: In het jaar des Heren 2007 heeft frater Michael Reuter, monnik van de abdij van MariaLaach mij met Gods hulp gegoten (Peter de heerJan-Baptist Van Osta en meter mevrouw Maria Coleta Verstraeten) in detuin van de pastorij ter ere van de HH. Vaders Augustinus en Norbertus voor de Eerwaarde Heer Jozef Van Osta, kanunnik van Averbode en pastoor vanLangdorp Een van de meest opmerkelijke feiten die over deze klok kan gezegd wordenis dat ze ter plekke is gegoten, namelijk in de tuin van de pastorij vanLangdorp.17 Dit gebeurde onder massale belangstelling op 22-23 september2007. De tekst van pastoor Van Osta geeft een uitvoerige beschrijving van alles wat rond deze gieting heeft plaatsgegrepen. Zoals algemeen geweten is, is de laatste jaren het gieten van een klok een zeldzame gebeurtenis.Als dit dan nog gebeurt in situ – zoals in de 16de tot 18de eeuw meergebeurde – dan wordt het belang van deze unieke klok nog duidelijker. De twee klokken van de gieterij uit Maria-Laach werden op 18 mei 2008plechtig gewijd door aartsbisschop Godfried Danneels in het bijzijn o.a.van de gieter en zijn medewerkers. Ook hiervan heeft pastoor Van Osta uitgebreid verslag uitgebracht. 5. SACRISTIEKLOK Invoegen foto 16 F4422s22 Drie afbeeldingen van de sacristieklok met rechts het gietersembleem In het koor van de kerk hangt een erg fraaie koorklok die ook uit de gieterij van Maria-Laach afkomstig is. Bovenaan de schouder staat tussen twee sierringen: CHRISTUS HERI, HODIE ET SEMPER Op de voor de kerkgangers zichtbare flank staat een mooie mandorla die opgevuld wordt door een groot kruis waarop een gestyleerde Christus hangt. Links van het kruis ziet men onder een hostie, een kelk waarin het bloed uit de zijde van Christus wordt opgevangen. Rechts is een doopvont aangebracht met erboven een dalende duif met een hostie in de bek. Tenslotte ziet men onderaan een stel gekruisde sleutels, waarschijnlijk een verwijzing naar de patroonheilige van de kerk. Op de voor de toeschouwer onzichtbare flank van de klok is een gietersembleem aangebracht. Tussen de cijfers 20 en 09 staat een grote letter M die verticaal doorsneden wordt door een grote letter L die zelf bovenaan met een dwarslijn een kruis vormt. Het is duidelijk dat dit embleem verwijst naar de plaats Maria-Laach. Boven de slagring staat dan tussen twee gietringen de verwijzing naar de schenkers van de klok: L. & L. GEUDENS-CATRY ET FILII SUI ‡ ME DONAVERUNT ECCL. STI PETRI AP LANGDORPIENSI AMDG Het symbool ‡ staat voor twee boven elkaar staande letters x. In vertaling: L[uc] en L[ieve] GeudensCatry gaven mij aan de kerk van Sint-Pieter in Langdorp tot meerdere eer van God. In de aloude Benedictijnenabdij van Maria-Laach was sinds de 13de eeuw een gieterij gevestigd, maar de activiteiten werden een halt toegeroepen door de twee Wereldoorlogen. In 1997 herstartte Broeder Michael Reuter de gieterij, die werkzaam bleef tot einde 2015. Klokken van de gieterij zijn wereldwijd verspreid zowel in de Rooms-Katholieke kerken als in de Protestantse. Zo vonden we in de kerk van Rondvleihoogte (Sedgefield) in Zuid-Afrika een klok uit 2004 van deze gieterij
 
DEEL 3: SINT-ANTONIUS ABT / WOLFSDONK ………………. Invoegen foto 1 F4422c23 ……………… De Kerk van Wolfsdonk Voorgeschiedenis van de klokken In 1435 geeft de Abdij van Sint-Geertrui in Leuven toelating om in het gehucht Wolfsdonk een kapel te bouwen. Deze wordt in 1823 gerestaureerd en enkele jaren later vervangen door een nieuwe kerk. François Drossaert is de Tiense architect die in 1842 zorgt voor het ontwerp van de neoclassicistische Sint-Antonius-Abtkerk voor de dan zelfstandig geworden parochie. Op 11 juli 1853 werd de nieuwe kerk geconsacreerd door kardinaal Engelbert Sterckx, aartsbisschop van Mechelen. Tegelijkertijd opende de aartsbisschop een inschrijving voor de aankoop van een nieuwe klok die door de parochianen werd gefinancierd en de naam Sint-Antonius Abt kreeg. Ze woog 602 kg en werd op 29 augustus 1854 gewijd door E.H. Benedictus Andreas Peeters. Samen met zijn broer, E.H. Joannes Antonius Peeters - eveneens geboren te Wolfsdonk, zou deze deken van Vilvoorde een grote weldoener voor de kerk blijven. Pastoor J. Van Houdt verwijst in zijn verslag van 18 februari 1918 summier naar drie klokken: 1. Antonius. De klok was toegewijd aan Sint-Antonius en was gegoten door Severinus Van Aerschodt en Félix Van Espen. Ze had toon la. Als opschriften stond er: MAGNE SANCTE ANTONI INTERCEDE PRO INCOLIS. ME BENEDIXIT AC SUSCEPIT R.D. BENEDICTUS ANDREAS PEETERS DECANUS ET PASTOR IN STEYNOCKERZEEL, CUM SORORE SUA MARIA FRANCISCA, P.J. SOETEWEY PASTORE. De eerste lijn vormt een chronogram voor 1854. In vertaling: Grote Heilige Antonius spreek voor uw inwoners ten beste. Eerwaarde Heer Benedictus Andreas Peeters deken en pastoor van Steenokkerzeel heeft mij gezegend en aanvaard in het bijzijn van zijn zus Maria Francisca en van pastoor P. J. Soetewey 2. Onze-Lieve-Vrouw. In 1863 werd deze grote klok geschonken door E.H. Joannes Antonius Peeters, broer van voorgaande schenker, pastoor van Steenokkerzeel en later eveneens deken van Vilvoorde. De klok was toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekte Ontvangenis, woog 972 kg en kostte 4600 fr. Ze werd ook gegoten door Severinus Van Aerschodt. De schenker wijdde de klok op 19 oktober 1863. Als tekst stond op de klok: DIVAE DELPARAE ABSQUE LABE CONCEPTAE DICATA. Verder BENEDIXIT NECNON SUM SORORE SUA ANNA SCHOLASTICA SUSCEPIT REV. DOM. JOES ANTONIUS PEETERS, DECANUS DISTRICTUS VILVORDIENS ET PASTOR IN STEYNOCKERSEEL. Voor de vertaling verwijzen we naar de hergieting die hieronder behandeld wordt. 3. Ook verwijst de pastoor even naar een klokje uit 1516 (?). Op een aparte bladzijde komt hij terug op dit klokje en vermeldt hij dat het vroeger in de Sint-Antoniuskapel hing en later werd overgebracht naar de nieuwe kerk van Wolfsdonk. De diameter is 51 cm, het gietjaar 1560 en als tekst JACOP BEN IC VAN PEETER VANDERHEEN (sic). Verder zijn op het klokje een kruis met slang, drie engelen en twee heiligen aangebracht. Invoegen foto 2 F4422d23 De klokkenwijding in 1951 In 1943 bezoekt klokkengieter François Sergeys de toren.18 Hij vindt er naast de oude klok de twee andere, Antonius en Onze-Lieve-Vrouw. Even later, op 27 oktober 1943 werden de grote SintAntoniusklok en de Onze-Lieve-Vrouweklok echter door de Duitse bezetter opgeëist. Er zijn spijtig genoeg geen afbeeldingen van deze klokken teruggevonden in de KIK/IRPA-cataloog. Huidige toestand Na de oorlog, op 25 november 1951, werden twee nieuwe klokken van de firma Michiels uit Doornik gewijd en in de toren geplaatst. De hogergecopieerde foto komt samen met andere gegevens uit het werk van A.Peeters. 1. ONZE-LIEVE-VROUW Invoegen foto 3 F4422e23 De O.-L.-Vrouweklok in haar geheel Invoegen foto 4 F4422f23 De afbeelding van O.-L.-Vrouw Vlak onder de schouder van de klok die door duivenuitwerpselen erg gehavend is, staat tussen twee trio’s van gietringen een eerste brede sierband aangebracht met musicerende putti. Hieronder staat langs een kant van de klok: ME FUDIT M. MICHIELS JR TORNACI en op de tegenoverliggende flank:1951 Dan volgt na weer drie gietringen een tweede sierband, deze maal opgevuld met roosjes, een klassieke decoratie voor de gieter. Onder het jaartal is een vervaagde afbeelding aangebracht van Onze-LieveVrouw. Onder de naam van de gieters is een vierlijnige tekst aangebracht waarvan de eerste twee lijnen dienen als chronogram voor het gietjaar 1951. De tekst luidt: ANTIQUITUS DIVAE DEIPARAE ABSQUE LABE CONCEPTAE DICATA RURSUS EXULTO. In vertaling: Ik jubel opnieuw, gewijd aan de van oudsher heilige en onbevlekt ontvangen moeder Gods. PETER: VAN DER BORGHT FRANCISCUS SENATOR METER: HEYLEN MARIA Invoegen foto 5 F4422g23 Twee details van de klok met rechts een klassiek roosje van de gieter Boven de slagring zijn zeven gietringen te zien waarvan de middelste gevoelig dikker is dan de andere. Op de lip zijn dan nog eens twee gietringen te zien. Merk op dat een deel van de tekst letterlijk is overgenomen van de Onze-Lieve-Vrouweklok uit 1863 die in 1943 verdween. 2. ANTONIUS De globale decoraties op deze klok zijn dezelfde als op de Onze-Lieve-Vrouweklok hierboven. In plaats van een afbeelding van Maria is een afbeelding van Sint-Antonius. Invoegen foto 6 F4422h23 De Antoniusklok in haar geheel Invoegen foto 7 F4422i23 De uitgebreide tekst op de Antoniusklok medaillon aangebracht met een afbeelding van het hoofd van Sint-Antonius, vermoedelijk deze van Padua. We vermoeden dat het hier gaat om een vergissing van de klokkengieter want nergens is in de kerk een iconografische verwijzing naar Sint-Antonius van Padua. Hieronder staat de tekst: ITA EGO ANTONIUS Natuurlijk is ook de vierlijnige tekst anders al vormen de eerste twee lijnen ook hier weer een chronogram voor 1951. Invoegen foto 8 F4422j23 Een detail van de fries met musicerende putti Invoegen foto 9 F4422k23 Het medaillon met Sint-Antonius OVES PARAECIAE HUJUS UT HIC EFFUNDERE PRECES LIBENTER VENIANT EVULGABO SONUM In vertaling: Ik zal luiden opdat de schapen van deze parochie hier met plezier hun gebeden komen laten klinken. PETER: VAN BRAECKEL FRANCISCUS-BURGEMEESTER METER: VAN DEYK ROSALIA
 
 
3. JACOP Invoegen foto 10 F4422l23 Twee afbeeldingen van de Jacopklok in haar geheel Het oude klokje Jacop kwam uit de oude Sint-Antoniuskapel en overleefde de klokkenroof van 1943. In de volksmond werd deze klok eertijds het ‘elfurenklokje’ genoemd omdat men er steeds elf uur mee luidde. Deze klok wordt eveneens gebruikt om een engelenmis aan te kondigen bij het overlijden van een kind. De klok hangt in de toren op een bijna onbereikbare plek. Bovendien is ze spijtig genoeg zeer zwaar aangetast en vervuild zodat het maken van goede opnamen praktisch was uitgesloten. Gelukkig wordt de klok uitvoerig beschreven op pagina 445 van het werk van E. van Loon-van de Moosdijk zodat een aantal onduidelijkheden konden weggewerkt worden. Vlak onder de schouder is een fries met bladranken aangebracht tussen twee paren gietringen. Hieronder staat dan de belangrijke tekst: JACOP BEN IC VAN PEETER VAN GHEIN GHEGOTEN INT JAER MDL Na nog eens twee sierringen zijn een aantal decoraties aangebracht op de klok. In een medaillon is een fraaie afbeelding gevat van de Boodschap aan Maria waarbij de Maagd links op een bidstoel zit. In een ruitvorm zijn nog sporen te zien van een staande Christus met zijn kruis. Op een andere flank prijkt een klein medaillon met een uil, een decoratie die nog door de gieter elders werd gebruikt Tussen deze medaillons zijn drie gevleugelde engelenkopjes aangebracht die een tekstbanderol in de mond dragen. Invoegen foto 11 F4422m23 Het medaillon met de boodschap Invoegen foto 12 F4422n23 Eén van de drie engelenkopjes Invoegen foto 13 F4422o23 Christus en zijn kruis Invoegen foto 14 F4422p23 Het medaillon met de uil Boven de slagring waar de klepel de klok raakt, zijn nog vijf gietringen aangebracht waarvan de middelste dikker is dan de omgevende. Tenslotte vinden we nog eens drie gietringen op de lip van de klok. Omdat de klok toegewijd is aan de heilige Jacob, rijzen er enigszins twijfels over de oorspronkelijke bestemming ervan. De gieter Peter I Vanden Gheyn werd rond 1500 geboren en overleed in 1561. Hij vestigde zich in 1528 als klokkengieter in de Hoogstraat in Mechelen in het huis de Swaene. Hij was een begenadigd gieter die het ook financieel erg goed deed. Zo kocht hij in 1534 een pand van Cornelius Waghevens, een telg uit de andere Mechelse gietersfamilie. Van hem zijn nog een aantal klokken bewaard en dit in verschillende landen van Europa. Meer over deze gieter en de Vanden Gheyns in het algemeen is te vinden in het werk van Van Bets-Decoster. SACRAMENTEN VOOR DE DRIE GELOOFSGEMEENSCHAPPEN Doopvieringen Alle doopvieringen starten om 14.00 u. of om 15.00 u. Doopaanvragen dienen minstens 3 weken op voorhand binnen te zijn. De formulieren staan op de site www.sintpieterlangdorp.be.Men kan ze ook onmiddellijk doorzenden naar ni.adams@telenet.be Huwelijken: Huwelijkskandidaten kunnen hun aanvraag indienen via Uitvaarten: De familie neemt contact op met een begrafenisondernemer en deze zal de afspraken maken met de verantwoordelijke parochiepriester of diaken. Ziekensacrament: Men kan hiervoor steeds een beroep doen op Renaat Van den Berckt. (Volkensvoortstraat 35, Wolfsdonk - 0473. 50.43.12)