PLECHTIGE HEROPENING VAN DE O.L.VROUW VAN FATIMAKERK IN GIJMEL Zaterdag 5 april 2014 werd de kerk met luister opnieuw geopend. De Parochieploeg en de kerkraad sloegen de handen in mekaar om de viering van 18 uur tot een feestelijk gebeuren te maken. Eerst sprak de voorzitter van de kerkraad, Louis Van Roie, een dankwoord uit voor iedereen die meegewerkt heeft aan de renovatie. Hij schetste kort de historiek van de werken. En inderdaad, er verliep heel wat tijd tussen de toren die in de stijgers stond (2000) en de binnen restauratie met de plaatsing van de icoon en het altaar kruis (2014). Met een kwinkslag maakte de voorzitter duidelijk dat dit soort arbeid niet vanzelf loopt; de papierenwinkel heeft zo zijn rechten en tijd en geduld moeten altijd opnieuw gevonden worden. Maar dat alles meer dan de inspanning waard is dat bevestigde hij met een zeer tevreden en dankbare glimlach. Aansluitend kreeg iconograaf, Joris Van Ael, het woord. Ook hij straalde en keek tevreden achterom, letterlijk, want de icoon hing achter hem. Iconen zijn de oudste religieuze voorstellingen op paneel. In het bijzonder de "O-L-Vrouw van Barmhartigheid”, die hij voor hier schilderde. Met de beeltenis van een tronende Maria wordt de traditie van de almachtige als een god vereerde keizer in het Romeinse rijk overgedragen op de moeder van God. Zij verbeeldt de nieuwe waarden in het vroege Christendom. Niet de "macht” in een wereldse betekenis maar het gezag van het heilige, het Allerhoogste, de allesomvattende liefde van God, zijn Zoon en zijn Moeder. En ja, de icoon en het altaar kruis, verheffen het prachtige geschilderde interieur met de ingetogen, schitterende luister als een glanzend aureool.
De plechtige viering die volgde op de inleiding werd voorgegaan door E.H. Jos Wouters, Abt van Averbode, E.H. Huub Gerits, deken, E.H. Jozef Van Osta en E.H. Paul Van der Stuyft. Het koor, onder de deskundige leiding van organist en voorzanger Luc Luyten, verzorgde de liederen. In zijn homilie legde de Abt de betekenis uit van "barmhartigheid” en hoe deze christelijke deugd invulling moet geven aan ieders leven. Na de viering werd er een receptie aangeboden. En de talrijk aanwezige gelovigen genoten van de prachtige ruimte en het warme samenzijn. De avondzon scheen vrolijk door de pastelkleurige glasramen als een knipoog van Hierboven.
Toelichting van Joris Van Ael bij de icoon van de Tronende Moeder Gods in de kerk van O.L. Vrouw van Fatima te Langdorp.
Beste Mensen,
Samen met u ben ik verheugd en dankbaar dat vandaag jullie kerk weer kan ingewijd worden.
Ik ben dankbaar dat ik aan de inrichting ervan heb mogen bijdragen door de gedurfde opdracht die jullie mij hebben toevertrouwd: het schilderen van deze Tronende Moeder Gods, volgens de aloude principes en technieken van de iconenkunst.
Ik heb er met veel vreugde aan gewerkt en ik beschouw het als een voorrecht wanneer ik voor gelovige gemeenschappen de beelden van ons geloof mag gestalte geven.
En ik hoop dat dit beeld van de Moeder Gods – zo centraal opgesteld in jullie kerk, mag bijdragen tot de opbouw van de gemeenschap in Christus.
De icoon, vrucht van een eeuwenoude Traditie, heeft het wondere vermogen om iets van die andere, goddelijke wereld aanwezig te brengen. Ze trekt – meer dan andere beelden – de gelovige aandacht naar zich toe; ze verstilt de gedachten en helpt ons voor God te treden. De icoon beoogt, samen met alle andere elementen van de eredienst, contact tot stand te brengen: contact op het niveau van het hart. Ze helpt ons om te bidden
Dit beeld van de Tronende Moeder Gods kent een lange geschiedenis. Het heeft een dubbele oorsprong:
o Toen het Romeinse Rijk het christelijke geloof omhelsde in het begin van de vierde eeuw, werden gaandeweg de beelden van de tronende keizers en keizerinnen, die in het oude Rome een goddelijke status hadden, vervangen door de beelden van de tronende Christus en de tronende Moeder Gods. Zij waren nu de nieuwe vorsten. Voortaan zullen de wereldse heersers geknield worden voorgesteld, diep neervallend voor de ware heersers: voor Christus, de Albeheerser en voor de Moeder Gods Nikopoïa. Voor haar die de ware overwinnaar draagt, de Heer, de Redder van ons allen.
o Een tweede oorsprong zal ons meer kunnen aanspreken.
In het oude tafereel van de Aanbidding der wijzen – reeds betuigd van in de derde eeuw – onthaalt de Moeder Gods de wijzen. Ze zetelt op een troon en toont haar Goddelijk Kind aan de wereld. De drie wijzen verbeelden immers, zoals u weet, van oudsher de volkeren van de mensheid. Zij zijn de zoekende voortrekkers die er op uit zijn getrokken en ernaar hunkeren om God te vinden…
In een verdere evolutie van dit tafereel wordt de zetelende Moeder Gods losgemaakt van de drie wijzen. Het wordt een op zich staand beeld. Voortaan keert de Moeder Gods zich naar alle mensen die zich bij haar en haar en Kind verzamelen.
Deze mensen, de zoekers en verlangers, die hun hoop stellen op iets dat verder reikt dan de dingen van de wereld, dat bent voortaan ook u, gelovige mensen van de Gijmel. U treedt nu met zijn allen in de plaats van de drie wijze, telkens als u, op de dag des Heren, samenkomt om God de Heer te zoeken. De Moeder Gods, zoals eertijds in de grot van Bethlehem, wacht hier op u, in de grot van de kerk. Ze toont en schenkt aan u allen telkens opnieuw de Christus, die zij altijd weer mag baren voor het leven van de wereld en mag aanreiken aan de mensheid als de Weg, de Waarheid en het Leven.
Altijd opnieuw verlangt zij, samen met de Vader, haar Zoon, die de Menslievendheid is van God, aan de mensen aan te bieden als de kostbaarste schat, die het waard is dat wij al het andere achterlaten om Hem te vinden, zoals de wijzen destijds het deden.
Van oudsher is dit beeld van de Moeder Gods, in het Oosten en ook in het Westen, verbonden met het mysterie van het altaar: met de Eucharistie.
In het oosten plaatst men de Moeder Gods in de halfkoepel achter het altaar, als fresco of mozaïek. In het westen prijk(te) zij vaak, in de vorm van een klein houten beeld, bekend als de Sedes Sapientiae (zetel der wijsheid), op een hoge sokkel, eveneens achter het altaar. Deze plaats, zo dicht betrokken op het altaar heeft een diepe zin.
En het altaar én de Moeder Gods, beide geven ons Christus.
Als straks, na de dankzegging, de Heer op het altaar zich aandient om zich aan ons te geven, om ons te komen bewonen en bezielen, dan mogen we deze ‘ervaring’ verbinden met het grote beeld van de Moeder Gods. Zij is ook een altaar, een echo van het altaar. In haar, als in een eucharistische woorddienst, is de gezindheid gegroeid en voorbereid om God in haar binnenste te ontvangen. Zij heeft dit mysterie van Gods genadevolle toewending, van God die geeft om mensen, diep overwogen. Ze is er in haar binnenste mee omgegaan om het uiteindelijk, zoals op een altaar, aan de mensen aan te bieden en aan te wijzen. En ze voegt er stilletjes de woorden aan toe die we graag ter harte willen nemen: "Doet maar wat Hij u zeggen zal” (Joh. 2,5).
Beste mensen van deze parochie, ik feliciteer jullie van harte en wens jullie toe dat het beeld van de Tronende Moeder Gods, zo mooi verbonden met altaar en Eucharistie jullie telkens weer toegang mag geven tot de menslievendheid van God, die voortaan op drie wijzen mag oplichten in jullie kerk: in de icoon, in het Woord van het Evangelie dat hier wordt verkondigd en in het eucharistisch Brood. Op alle drie de wijzen wil God jullie tegemoet treden.
En de Moeder Gods, als een zuivere bloem uit onze mensengeschiedenis voortgekomen, speelt in heel dit godmenselijke avontuur een sleutelrol. Moge zij uw gids en beschermster zijn en deze, jullie parochie, op vele manieren begunstigen door haar voorspraak.
Joris Van Ael, zaterdag 5 april 2014
